Гурилын импортын татварыг тэглэснээс хойш дотоодын гурилын үйлдвэрлэл 30 орчим хувиар буурчээ

Оны эхний найман сарын байдлаар Монгол Улс 38 мянган тонн улаанбуудайн гурил импортолсон нь өмнөх оны мөн үеэс 11.2 дахин өссөн үзүүлэлт болов

Гурилын үнийн өсөлтийг хязгаарлахын тулд гурилын импортын татварыг тэглэх Засгийн газрын шийдвэр дотоодын үйлдвэрлэгчдэд томоохон цохилт болжээ.

11 нугарсан өсөлт

Монгол Улсын стратегийн хүнсэнд тооцогддог гурил, улаанбуудайн үрийг Засгийн газрын нэлээн хатуу зохицуулалт дор өнгөрсөн хугацаанд импортолсоор ирсэн юм. 2018 он хүртэл гурилын импортод тоо хэмжээний хязгаарлалт тогтоодог байсан бол 2019 оноос аминдэмээр баяжуулсан гурилын импортын тоо хэмжээнд хязгаарлалт тогтоохоо больж байв. Харин энэ оны тавдугаар сарын нэгнээс улаанбуудайн гурилыг гаалийн татвараас бүрэн чөлөөлөх шийдвэрийг Засгийн газраас гаргасан юм.

Шийдвэр гарсан даруй гурилын импорт цойлсныг Гаалийн ерөнхий газрын статистик мэдээллээс харж болохоор байна. Оны эхний найман сарын байдлаар Монгол Улс 38 мянган тонн улаанбуудайн гурил импортолсон нь өмнөх оны мөн үеэс 11.2 дахин өссөн үзүүлэлт боллоо.

Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлөөс тухайн жилийн ургацын хэмжээнээс шалтгаалан гурилын импортын хэмжээг тогтоодог бөгөөд энэ онд 12 мянган тонныг импортлох зорилт тавиад байсан ч эхний найман сард л ийнхүү зорилтот хэмжээнээс гурав дахин давжээ. Мөн энэ хугацаанд импортолсон гурил бараг 100 хувь ОХУ-аас орж ирсэн байна.

Засгийн газраас энэхүү шийдвэрээ гурилын үнийн өсөлтийг сааруулж, хангамжийг нэмэгдүүлэх зорилготой гэж тайлбарласан юм. Инфляц дунджаар 14 хувьтай байсан 2022 онд дотоодын I зэрэглэлийн гурилын үнэ өмнөх оноосоо 46.4 хувиар, 2023 онд 16.5 хувиар өссөн байна. Сүүлд 2023 оны гуравдугаар сарын байдлаар гурилын үнэ цар тахлын өмнөх үетэй харьцуулахад 2.1 дахин өссөн, мөн баруун бүс нутагт гурилын үйлдвэргүй тул гурилын нийлүүлэлт тасалдаж эхэлснээр гурилын үнэ дахин нэмэгдэх нөхцөл үүссэн гэж ЭЗХЯ тайландаа мэдээлжээ.

Тиймээс арга хэмжээг авснаар гурилын дундаж үнэ 30-40 хувиар буурч, иргэдэд 165-220 тэрбум төгрөгийн хэмнэлт бий болно гэж үзсэн байна. Тарифыг тэглэсний дараах үнийн өөрчлөлтийг харвал есдүгээр сарын байдлаар I зэрэглэлийн гурилын үнэ тавдугаар сартай харьцуулахад найман хувиар буурсан байна.

Үйлдвэрлэгчдэд ирсэн шийтгэл

Импортын хаалгыг бүрэн нээснээр үндэсний үйлдвэрлэгчдийн борлуулалт эрс муудаж, улмаар дотоодын гурилын үйлдвэрлэл 30 орчим хувиар буурсныг ХХААХҮЯ мэдээлж байна. Тухайлбал:  салбарын томоохон төлөөлөгч “Милл Хаус” ХХК-ийн борлуулалт тавдугаар сараас хойш бараг 80 хувиар буурчээ.

“Манай компани сард дунджаар 1500-2000 тонн гурил зах зээлд нийлүүлдэг байсан. Харин тавдугаар сараас хойш 300 тонн л гурил борлууллаа. Эрэлт буурч байгаа нь гурилын үйлдвэрийнхэн төдийгүй улаан буудай тариаланчдад ч нөлөөлж байна” хэмээн тус компанийн Гүйцэтгэх захирал Ш.Оюун мэдээлсэн юм.

Үүнээс гадна өнгөрсөн онд сард дунджаар 700-1000 тонн гурил нийлүүлдэг байсан “Од” групп тавдугаар сард баруун боомтуудаар ОХУ-аас их хэмжээний гурил импортолж эхэлснээс хойш сард ердөө 500 орчим тонныг борлуулдаг болжээ. Тус компани өмнө нь баруун аймгуудад бүтээгдэхүүнээ голчлон нийлүүлдэг байсан бол одоогоор зөвхөн Улаанбаатарт борлуулж байгаа аж.